پیشگفتار :

در راستای نظام دادن به امور جاری در سطح وزارت ، با توجه به اینکه گام مقدماتی جهت حصول اهداف عالی کمیته راهبری بهره وری وزارت که همانا ارتقاء و بهبود سطح بهره

 وری و کیفیت فراگیر و توسعه فرهنگ مشارکت می باشد . اهمیت و ضرورت پیاده سازی نظام بهسازی و ساماندهی محیط کار بعنوان یک نظام بهبود پیشنیاز و مقدماتی مورد

 تاکید است . این نظام پایه و اساس تمام اموراجرایی حرکت بهره وری می باشد . 

مقدمه :

برای  دستیابی به اهداف و آرمانهای وزارت می بایست در ابتدا زمینه و شرایط لازم برای دستیابی به آن را فراهم آورد. ایجاد شرایط مطلوب در محیط کار و زندگی کاری نیز خود

 مراحل مختلفی دارد که باید مورد شناسایی و مطالعه قرار گیرد و با رعایت الزامات و تدوین برنامه دقیق زمانبندی شده فعالیت اجرایی را شروع نمود.

ایجاد فضای مناسب در محیط کار توسط اجرای تکنیک‌ها و اصول 5S (پاکیزگی ، نظم و ترتیب ، تمیزی ، استاندارد سازی ونهادینه کردن ) میسر می‌باشد.

این روش در ایجاد محیطی سازمان یافته ، مرتب و پاکیزه ، استاندارد و سامان یافته تاکید دارد ، این تکنیک برمفاهیم بسیار ساده و ابتدایی تأکید دارد و درک آن بسیار آسان

 است . اجرای این نظام همکاری و مشارکت آحاد کارکنان را می طلبد.

نظام آراستگی ضمن آموزش اصول ابتدایی کیفیت گرایی ، سازمانها را در دستیابی به بهره‌وری بالاتر یاری می رساند که این مهم  از طریق اجرای نظام مدیریت کیفیت فراگیر

(TQM )تحقق می یابد و برای اجرای این نظام نیز می‌بایست زمینه ، فضا و بستر فرهنگی لازم و مناسب ، ایجاد نمود که اولین اقدام آن اجرای اصول 5S می باشد .

مفاهیم و ارکان اصلی این نظام نامه برگرفته از مبانی ، اصول ، فرهنگ و تعالیم غنی اسلامی است با الهام از متون و منابع علمی روز و با تکیه بر منابع اسلامی ، آیات ،

 احادیث و روایات معصومین (ع) که رعایت نظم و ترتیب و پاکیزگی در انجام کلیه امور زندگی را مورد تأکید قرار می‌دهد.

   معرفی نظام بهسازی و ساماندهی محیط کار 5S :

5S نشانگر پنج کلمه ژاپنی است که با حرف S شروع می‌شوند هر یک از این کلمات بیانگر یکی از اصول پنجگانه ساماندهی محیط کار می باشد .

نظام آراستگی تکنیکی برای  برقراری و حفظ فضای کیفیتی در یک سازمان می‌باشد .

 اصل اول – پاکسازی و پالایش (seiri ):

پاکسازی یعنی مشخص نمودن ، جدا کردن و از محیط کار خارج کردن اقلام غیر ضروری و غیر لازم

 اصل دوم – نظم و ترتیب (seition)

نظم و ترتیب یعنی قراردادن اشیاء در محلهای مناسب با ترتیب مطلوب به نحوی که بتوان به بهترین وجه از آنها استفاده نمود ( نظم و ترتیب راهی است برای دستیابی و بکار بردن اشیاء مورد نیاز در اسرع وقت و در حداقل زمان ممکن و بدون جستجوهای بیهوده ).

 اصل سوم – تمیزی (نظافت و پاکیزگی ) (seiso):

تمیز کردن و نظافت یعنی پاکیزه کردن کامل محیط کار به طوریکه هیچ چیز و هیچ جایی کثیف نباشد

 اصل چهارم – استاندارد سازی ( حفظ ونگهداری ) (seiketsu )

استاندارد‌سازی به این معنا که محیط کار را همواره تمیز نگهداریم . این امر نیاز به استاندارد کردن روشهای کار دارد و بدون استاندارد‌سازی، محیط به وضعیت قبلی خود یعنی فضای بی‌نظمی و آشفتگی باز می‌گردد . رعایت این اصل باعث حفظ و نگهداری و استاندارد سازی سه اصل اول 5S می‌شود .

 اصل پنجم – نهادینه کردن انضباط (shitsuks ):

نهادینه نمودن وضعیت سازمان یافته از طریق آموزش افراد به منظور اینکه افراد نظافت و انضباط کاری را درمحیط رعایت نمایند این مرحله مشکل ترین مرحله کاری است . این کار عمدتاً در مسئولیت مدیریت قرار دارد و مدیریت باید کارکنان را آموزش داده و فرهنگی را در سازمان ترویج و تثبیت نماید که توسط آن نظم ، سلامت ، تمیزی و خوب نگاهداشتن محیط کار به یک عادت تبدیل شود. با مشارکت عمومی، همیاری، همکاری و ارزیابی از نقاط قوت و ضعف مراحل چهاراصل  اول 5S ، با انضباط مستمر و نظام‌مند در محیط کار نهادینه می شود .

 مقدمات و پیش نیازهای پیاده سازی نظام 5S:

1-  نظام آراستگی و بهسازی محیط کار قبل از اجرا کاملاً توجیه و درک شده و فلسفه و معنی آن برای همگان روشن گردد .

2-  کلیه کارکنان با میل و رغبت خودشان این اصول را در محیط کار خود اجرا نمایند و این امر به عنوان یک ارزش والای انسانی مورد قبول قرار گیرد.

3- روش اجرایی این اصول پنجگانه 5S می بایست برای هر سازمان به تناسب وضعیت خاص آن تطبیق و در سطح سازمان جاری و ساری شود و جنبه ظاهری و تقلیدی نداشته باشد (غیر تجویزی است ).

 ...

دان لود کامل

   توجه: برای دریافت رمز مقالات باید به عضویت دهکده خاله فر درآمده باشید.